Indian Migrants In America : मेक्सिको, कॅनडामार्गे अमेरिकेत अवैध घुसखोरी करणाऱ्यांमध्ये गुजराती एक नंबरवर; हद्दपार करण्यात डोनाल्ड ट्रम्प ठरले सर्वाधिक ‘कर्दनकाळ’

Indian Migrants In AMerica : 5 फेब्रुवारी रोजी 104 भारतीय निर्वासितांना घेऊन अमृतसरमध्ये अमेरिकन लष्कराचे सी-17 ग्लोबमास्टर ट्रान्सपोर्ट विमान उतरले तेव्हा पंजाब, गुजरात आणि इतर राज्यांमधील लाखो कुटुंबांना चुराडा झालेल्या ‘अमेरिकन स्वप्नाचे’ वास्तव जाणवले, ज्यांनी परदेशात चांगल्या जीवनाची आकांक्षा बाळगली आहे, जरी त्यासाठी बेकायदेशीरपणे प्रवेश करून तिथे राहण्याचा धोका असला तरी. धोकादायक प्रवासानंतर परतलेल्या कुटुंबांनाच नाही तर ज्यांचे प्रियजन प्रवासात आहेत किंवा नुकतेच बेकायदेशीरपणे अमेरिकेत पोहोचले आहेत अशा हजारो कुटुंबांनाही आता त्यांच्या तोंडात स्थलांतरित विरोधी भावना डोनाल्ड ट्रम्पच्या अध्यक्षतेखाली अमेरिकेत पसरली आहे.

अमेरिकेत बेकायदेशीर स्थलांतरितांपैकी सुमारे 7 लाख 25 हजार भारतीय

टेक्सास ते अमृतसर या 40 तासांच्या विमान प्रवासादरम्यान साखळदंडांनी बांधलेले आणि हातकडी घातलेले अनुभव, शौचालय वापरताना किंवा जेवतानाचे फोटो पाहून संसदेत राडा झाला. परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर म्हणाले की, निर्वासित भारतीयांना गैरवर्तन होऊ नये यासाठी सरकार अमेरिकन प्रशासनाशी संपर्क साधत आहे. परंतु असंतुष्ट काँग्रेस आणि इतर विरोधी पक्षांनी प्रश्न उपस्थित केला की नरेंद्र मोदी सरकार भारतीयांचा असा अपमान कसा करू शकते. ट्रम्प यांनी त्यांच्या अध्यक्षीय निवडणुकीच्या प्रचारादरम्यान जाहीर केले होते की अमेरिकेत अनधिकृत स्थलांतरितांना स्थान नाही, त्यामुळे हद्दपारी अपेक्षित होती. अमेरिकेतील अंदाजे 1.1 कोटी बेकायदेशीर स्थलांतरितांपैकी सुमारे 7 लाख 25 हजार भारतीय असल्याचे मानले जाते.

घुसखोरी करणाऱ्यांमध्ये निम्मे गुजरातचे

अमेरिकन कस्टम्स आणि बॉर्डर प्रोटेक्शनच्या आकडेवारीनुसार, ऑक्टोबर 2023 ते सप्टेंबर 2024 दरम्यान अमेरिकेत बेकायदेशीरपणे प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करताना 90 हजार 415 भारतीयांना अटक करण्यात आली. यापैकी 43 हजार 764 लोकांना कॅनडाच्या बाजूने ओलांडताना आणि उर्वरित मेक्सिकोमधून अटक करण्यात आली. अटक केलेल्यांपैकी निम्मे गुजरातचे आणि बरेच जण पंजाब आणि आंध्र प्रदेशचे होते.

अमेरिकन इमिग्रेशन आणि कस्टम्स अंमलबजावणी विभागाने कायदेशीर मार्गाचा वापर करून तत्काळ हद्दपारीला सामोरे जाणाऱ्या 17 हजार 940 बेकायदेशीर भारतीय स्थलांतरितांची यादी तयार केल्याचे वृत्त आहे.  लजयशंकर यांनी संसदेत सांगितले की सरकारला 5 फेब्रुवारी रोजी येणाऱ्या विमानाची माहिती होती आणि त्यांनी हे देखील पडताळले आहे की हद्दपार केलेले 104 लोक खरोखरच भारतीय होते. अमृतसरला पोहोचलेल्या 104 स्थलांतरितांपैकी 33 गुजरातचे, 35 हरियाणाचे, 31 पंजाबचे, तीन उत्तर प्रदेशचे आणि दोन महाराष्ट्राचे आहेत. लँडिंगनंतर लगेचच, संबंधित राज्य सरकारांनी केलेल्या व्यवस्थेनुसार हद्दपार झालेल्यांना त्यांच्या गावी पाठवण्यात आले.

परत येणाऱ्यांना स्थानिक पोलिसांच्या देखरेखीला सामोरे जावे लागत असल्याने, संपूर्ण घडामोडी पुन्हा एकदा खोलवर असलेल्या मानवी तस्करी रॅकेटवर लक्ष केंद्रित करेल अशी अपेक्षा आहे, जे दरवर्षी हजारो भारतीयांना बेकायदेशीरपणे परदेशात पाठवत असल्याचा अंदाज आहे. भूतकाळातील तपासात असे दिसून आले आहे की लोक काही दिवसांपासून काही महिन्यांपर्यंतचा धोकादायक प्रवास करण्यासाठी रॅकेटर्सना मोठ्या रकमा कशा देतात आणि शेवटी मेक्सिकोमधील अमेरिकेच्या दक्षिण सीमेवर येऊन सीमा भिंत किंवा कॅनडातील उत्तर सीमेवरून अमेरिकेत कसे जातात.

2009 पासून 15756 बेकायदेशीर भारतीयांना परत पाठवण्यात आले

जानेवारी 2022 मध्ये उत्तर गुजरातमधील डिंगुचा गावातील एका कुटुंबाचा अमेरिका-कॅनडा सीमेवर कडाकाच्या थंडीत गोठून मृत्यू झाला तेव्हापासून, गुजरात पोलिसांनी मानवी तस्करीच्या संशयावरून 15 हून अधिक एजंट आणि त्यांच्या प्रमुख गुन्हेगारांवर खटला चालवला आहे. तथापि, अधिकारी कबूल करतात की एका चांगल्या, बहु-देशीय नेटवर्कद्वारे तस्करी सुरूच आहे. तपासकर्त्यांच्या मते, गुजरातमधील एजंट एका भारतीयाला बेकायदेशीरपणे अमेरिकेत नेण्यासाठी 75 लाख ते 1 कोटी रुपये आकारतात. पंजाबमध्ये, ही किंमत किमान 45-50 लाख रुपये आहे. जयशंकर यांनी संसदेत सांगितले की बेकायदेशीर स्थलांतरितांना भारतात पाठवण्याची ही पहिलीच वेळ नव्हती. 2009 पासून 15756 बेकायदेशीर भारतीयांना परत पाठवण्यात आले आहे.

2024 मध्ये, कागदपत्रांच्या अभावी अमेरिकेतून 1500 हून अधिक भारतीयांना हद्दपार करण्यात आले. परंतु ट्रम्प यांच्या पहिल्या अध्यक्षीय कार्यकाळात सर्वाधिक भारतीयांना परत पाठवण्यात आले होते. 2020 मध्ये 2313 आणि 2019 मध्ये 1616 जणांना हद्दपार करण्यात आले. फक्त तुटलेली स्वप्ने आणि हद्दपारीच्या लाजिरवाण्या कारभारामुळेच नव्हे तर घरी परतलेल्या 104 भारतीयांपैकी अनेकांवर लाखो रुपयांचे कर्ज आणि संकटांनी भरलेले भविष्य आहे. आणि जे अजूनही अमेरिकेत आहेत आणि गुप्तपणे उदरनिर्वाह करण्याचा प्रयत्न करत आहेत त्यांचे काय? असाही प्रश्न उपस्थित झाला आहे.

अमेरिकेत बेकायदेशीरपणे राहणारे भारतीय भारतीय समुदायाच्या मालकीच्या रेस्टॉरंट्स, कॅफे आणि सुविधा दुकानांमध्ये काम करतात, जास्त तास काम करतात आणि त्यांना आवश्यक वेतनापेक्षा कमी वेतन दिले जाते. पण, सध्या अमेरिकेत स्थलांतरितांविरुद्धची भावना इतकी तीव्र आहे की अशा लोकांना नोकरी मिळणे कठीण होईल, अशी स्थिती आहे.